Korkut Ata’nın kitabında, Oğuz toplumunun yaşamını gözlemleriz. İki kolda önümüze çıkan bu toplum, sosyal hayat bakımından kendi içinde pek özgün özelliklere sahip. Bahsi geçen Dış Oğuz ve İç Oğuz Beyleri’nin yerleşimine dair düşünceler her ne kadar Doğu Anadolu ve Azerbaycan bölgesi etrafında olduğu öne sürse de, yaşam tarzlarıyla ilgili yapılan araştırmalar, o bölgede bu koşulları sağlayan bir Oğuz Eli’nin hiç yaşamadığı yönünü gösterir.
Bu nedenle Dede Korkut’ta geçen boyların, Seyhun (Siriderya) Nehri etrafında, Karaçuk dağlarında yaşayan bir millet olması fikri, bugün elimizdeki en güvenilir bilgilerden biri. Bu topluluk: tam göçebe bir hayat tarzına sahip, koyun ve at eti tüketen, kımız içen, siyasi olarak iki kolda beyler grubu sistemince örgütlenen bir yaşam stiline sahiptir.
Oğuz boylarına, aile oldukça kutsal bir müessesedir. Birbirlerini ölesiye korumaya yeminli çiftler, vefalı çocuklar, bir bütün olarak hareket eden büyük aileler ile sıkı bağlılıklara sahip bir aile yapısı vardır. Özellikle destanlarda geçen tüm bireylerin tek eşli olması, bahsedilmeye değer bir noktadır. Deli Dumrul’un öyküsünde buna güzel bir örnek bulunmaktadır. Eşler kadar önemli bir başlık da kardeşlik ve diğer aile bağlarıdır. Birinin esir alınması, tüm boy için hayat durdurmaya değer bir olay olmakta, onun kurtarılması herkesin tek amacı haline gelmektedir.
Kadınlar, çoğu eski toplumun aksine sadece ev işleri ile mutabık değil, birçok alanda yetkilidir. At sürebilen, avlanabilen, gerektiğinde eline silahını alıp savaşabilen pek çok kadın karakter görmekteyiz. Bilgisi, görgüsü ve eşlerine rehberlikleri ile toplumun önemli yapı taşlarından birini oluşturarak; ideal eş, sevgili ve anne rollerinde karşımıza çıkmaktadırlar. Çocuklar, ailenin olmazsa olmazlarıdır. Bir neslin devam etmesi amacıyla, o niteliklerde, bu töreyle bir çocuk yetiştirmek çok önemlidir. Ahlaki değerlerin çocuğa verilmesi, atlanamaz bir adım olarak buna örnek verilebilir. Çocukların isimlerini genellikle Dede Korkut vermektedir. Çocuğu olmayan çiftler, bunu hem kendilerinde bir eksiklik olarak hem de toplumca hor görülme nedeni olarak yorumlar ve çocuk sahibi olmak adına çeşitli adaklar yapar. Önümüze çıkan önemli bir nokta çocuğun kız veya erkek doğmasının kimi toplumların aksine ön planda olmamasıdır.
Toplumun yapısı ve hayat tarzı, doğal bir ordu-devlet oluşumunu ortaya çıkarmıştır. Yaşamını göçebe olarak bu toplumun hem kendi güvenliği hem de toplumunki adına sürekli diken üstünde yaşama gereksinimi bulunmakta. Bu amaçta toplumun tüm bireylerinin bir savaşçı, asker olduğu söylenebilir. Harici, Oğuz boylarının bir daimi ordusu da bulunmaktadır. Buna rağmen bu yapının konakladığı bir kışla, yatakhanenin bahsi geçmez. Ordu-toplum yapısı gözlemlenebilir.